§ 6–7-1. Расійская імперыя ў XIX — пачатку XX ст.: эканамічнае развіццё і рэформы

Ключавая ідэя: рэформы, праведзеныя ў Расіі ў XIX ст., прывялі да яе ператварэння з феадальнай манархіі ў буржуазную дзяржаву.

Расійская імперыя з’яўлялася абсалютнай манархіяй. У аснове яе афіцыйнай ідэалогіі ляжала тэорыя адзінства праваслаўя, самадзяржаўя і народнасці. Ідэя цара як намесніка Бога на зямлі рабіла палітычныя рэформы ў Расіі даволі складаным і супярэчлівым працэсам. Значная частка кіруючага класа выступала супраць якіх бы там ні было змен і перамен, што закраналі яго інтарэсы. Таму ў самадзяржаўнай Расіі ажыццяўляўся курс павольных і паступовых сацыяльна-эканамічных і палітычных рэформ на працягу ўсяго XIX і пачатку XX ст.

Пытанні

1. Пералічыце праблемы, якія стаялі перад Расіяй у пачатку XIX ст.

2. Якую ролю ў развіцці Расіі адыгралі рэформы 1860—1870-х гг.? Чаму некаторыя гісторыкі называюць гэтыя рэформы «рэвалюцыяй зверху»?

3. Якія фактары садзейнічалі высокім тэмпам індустрыяльнага развіцця Расіі?

4. Што стрымлівала развіццё капіталізму ў сельскай гаспадарцы? Якімі шляхамі вырашалася гэтая праблема ў Расіі?

5. Вызначце асаблівасці эканамічнага развіцця Расіі ў пачатку ХХ ст. у параўнанні з краінамі Заходняй Еўропы.

6. Якія факты сведчаць аб тым, што ў Расіі ў другой палове XIX — пачатку XX ст. адбывалася фарміраванне буржуазнай дзяржавы?