§ 5-3. ЗША ў ХІХ — пачатку ХХ ст.

Ключавая ідэя: пасля завяршэння Грамадзянскай вайны пачалося бурнае эканамічнае развіццё ЗША, якія апярэдзілі ўсе астатнія краіны свету.

Злучаныя Штаты Амерыкі — адна з самых маладых дзяржаў свету. 250 гадоў па гістарычных мерках — зусім невялікі тэрмін. Але гэтага аказалася дастаткова, каб ЗША ператварыліся ў самую моцную і магутную дзяржаву свету. Складана адказаць на пытанне, чаму і як гэта адбылося. Зразумела толькі тое, што вытокі ўзвышэння ЗША варта шукаць у асаблівасцях іх гістарычнага развіцця.

ЗША ў ХІХ — пачатку ХХ ст. — гэта не толькі гісторыя эканамічнага ўздыму, грандыёзных поспехаў ва ўсіх сферах жыцця грамадства і дзяржавы, але і гісторыя нястрымнага пашырэння межаў дзяржавы, у тым ліку заваёвы суседніх тэрыторый.

Пытанні

1. Прасачыце, як складвалася тэрыторыя ЗША. Якімі шляхамі далучаліся новыя тэрыторыі? Дадзеныя прадстаўце ў выглядзе табліцы.

2. Ахарактарызуйце Грамадзянскую вайну ў ЗША. Дадзеныя прадстаўце ў выглядзе табліцы. Што дае падставы лічыць Грамадзянскую вайну ў ЗША буржуазна-дэмакратычнай рэвалюцыяй?

3. У пачатку Грамадзянскай вайны Кангрэс ЗША ў сваім рашэнні запісаў, што вайна вядзецца «не ў мэтах ліквідацыі рабства, а для таго, каб... захаваць Саюз». Чаму ўсё ж рашэнне аб адмене рабства было прынята ў ходзе вайны?

4. Дайце тлумачэнне наступным фактам: колькасць індзейцаў, што жылі на цяперашняй тэрыторыі ЗША і Канады, скарацілася з 2—4 млн у перыяд да пачатку еўрапейскай каланізацыі да 200 тыс. да XX ст. Па выніках першага агульнафедэральнага перапісу насельніцтва 1790 г. колькасць жыхароў ЗША складала 3,9 млн чалавек, у 1915 г. у Злучаных Штатах пражывала 100 млн чалавек.

5. Растлумачце значэнне паняцця «двухпартыйная палітычная сістэма». Прывядзіце прыклады. Пакажыце яе моцныя і слабыя бакі.

6. Апішыце эвалюцыю палітычнай сістэмы, якая склалася ў ЗША ў XIX ст. Што ўяўляе сабой палітычная сістэма ЗША сёння?

7. Вызначце фактары, якія садзейнічалі паскарэнню эканамічнага росту ЗША. Вылучыце спецыфічныя рысы прамысловага перавароту ў Злучаных Штатах.