§ 25-1. Заходняя Еўропа
Ключавая ідэя: аднавіўшы сваю эканоміку і дэмакратычныя інстытуты пасля Другой сусветнай вайны, краіны Заходняй Еўропы перайшлі да пабудовы постіндустрыяльнага грамадства.
З дапамогай плана Маршала заходнееўрапейскія краіны адносна хутка ліквідавалі разбуральныя наступствы Другой сусветнай вайны — аднавілі прамысловасць, сельскую гаспадарку і транспартную сетку, знішчаныя вайной. У 1950-я гг. эканоміка заходнееўрапейскіх дзяржаў перажывала ўжо сапраўдны бум.
У палітычным жыцці правыя партыі, якія раней падтрымлівалі фашызм, былі дыскрэдытаваныя. У Францыі, Італіі і Германіі камуністы і сацыялісты (левыя партыі) часта ўзначальвалі супраціўленне нацызму. Па гэтай прычыне многія пасляваенныя ўрады праводзілі палітыку, якая была б ухвалена левымі.
2. «Дзяржава ўсеагульнага дабрабыту»
Галоўнай задачай левых партый было стварэнне «дзяржавы ўсеагульнага дабрабыту». У ёй павінна была захоўвацца большасць рыс капіталістычнай (рыначнай) гаспадаркі, але пры гэтым на ўрад ускладалася адказнасць за сацыяльна-эканамічную забяспечанасць свайго народа. Канцэпцыя «дзяржавы ўсеагульнага дабрабыту» вядомая з канца XIX ст., калі некаторыя еўрапейскія ўрады праводзілі рэформы, накіраваныя на змякчэнне адмоўных з’яў прамысловай эпохі. Германія, Вялікабрытанія і іншыя краіны забаранілі выкарыстанне працы дзяцей, кантралявалі бяспеку працы шахцёраў, адкрылі бясплатныя школы, увялі грашовую дапамогу па беспрацоўі і пенсіі па ўзросце.
Пасля Другой сусветнай вайны ўрады заходнееўрапейскіх дзяржаў пашырылі гэтыя праграмы. І сярэдні клас, і маламаёмныя групы насельніцтва атрымалі доступ да аховы здароўя, грашовую дапамогу па беспрацоўі, пенсіі па ўзросце, а кожнаму стараннаму вучню давалася магчымасць паступіць у каледж. Іншыя праграмы былі накіраваны на аказанне дапамогі бедным і стварэнне эканамічных магчымасцей для людзей з мэтай дапамогі ім у цяжкія часы. Але фарміраванне «дзяржавы ўсеагульнага дабрабыту» каштавала дорага, а значыць патрабавала большага дзяржаўнага рэгулявання і ўвядзення новых падаткаў.
Сацыялісты падтрымлівалі канцэпцыю ўсеагульнага дабрабыту і ўзмацненне ролі дзяржавы ў эканоміцы. У Англіі, Францыі і іншых краінах урады нацыяналізавалі асноўныя галіны прамысловасці: чыгункі, авіякампаніі, банкі, вугальныя шахты, сталеліцейныя прадпрыемствы і ядзерную энергетыку. Кансерватары пратэставалі супраць такой палітыкі.