§ 28. Расійская Федэрацыя
Ключавая ідэя: перажыўшы эканамічнае і ваенна-тэхнічнае аслабленне ў 1990-я гг., Расія здолела ўмацаваць свой суверэнітэт і сёння аказвае значны ўплыў на геапалітычную сітуацыю ў свеце.
РСФСР, найбуйнейшая па тэрыторыі і насельніцтве саюзная рэспубліка, адыгрывала дамінуючую ролю ў СССР. Аднак, як і астатнія рэспублікі, уласнай дзяржаўнасці ў савецкі перыяд яна фактычна не мела. Працэс палітычнага рэфармавання і суверэнізацыі РСФСР пачаўся пасля выбараў дэлегатаў З’езда народных дэпутатаў РСФСР у сакавіку 1990 г. У выніку выбараў каля паловы дэпутацкіх месцаў атрымалі прадстаўнікі дэмакратычных сіл, лідарам якіх стаў першы сакратар Маскоўскага гаркама КПСС Б. М. Ельцын. У маі 1990 г. ён быў абраны старшынёй Вярхоўнага Савета РСФСР.
Важнымі крокамі на шляху пабудовы новай дзяржаўнасці РСФСР сталі прыняцце Дэкларацыі аб суверэнітэце 12 чэрвеня 1990 г. і заснаванне інстытута ўсенародна абранага прэзідэнта. Першым прэзідэнтам РСФСР быў абраны 12 чэрвеня 1991 г. Б. М. Ельцын. Расія аднавіла свае гістарычныя дзяржаўныя сімвалы і стала афіцыйна называцца Расійскай Федэрацыяй (РФ). Расійскае грамадства ўступіла ў перыяд складанай і супярэчлівай трансфармацыі.
Пытанні
1. Чаму эканамічныя рэформы пачатку 1990-х гг. атрымалі назву «шокавая тэрапія»?
2. Вызначце, які від рэспублікі (парламенцкая або прэзідэнцкая) склаўся ў 1990-я гг. у Расіі. Свой адказ аргументуйце.
3. Якія асноўныя праблемы стаяць перад Расіяй сёння?
4. Як складваюцца адносіны Расіі з былымі рэспублікамі Савецкага Саюза? Якія, на ваш погляд, перспектывы развіцця СНД?
5. Вызначце знешнепалітычныя прыярытэты Расійскай Федэрацыі на сучасным этапе.
6. У якой ступені Расія ўплывае на працэсы, якія адбываюцца за яе межамі? Наколькі шырока яна ўдзельнічае ў вырашэнні агульнасусветных праблем?