§ 23. Свет пасля Другой сусветнай вайны

Ключавая ідэя: адметнай асаблівасцю новай эпохі з’яўляецца пераход ад біпалярнага свету да фарміравання новай палітычнай структуры, да новай сістэмы міжнародных адносін.

Пасля заканчэння Другой сусветнай вайны найбольшы ўплыў у свеце мелі дзве вялікія дзяржавы — СССР і ЗША. Сфарміравалася сістэма міжнародных адносін, якая характарызавалася расколам свету на дзве грамадска-палітычныя сістэмы, што варагавалі паміж сабой, — капіталістычную і сацыялістычную. Да канца 1980-х гг. паміж імі ішла «халодная вайна» — ваеннае, палітычнае, ідэалагічнае і эканамічнае супрацьстаянне паміж СССР і яго прыхільнікамі з аднаго боку і ЗША і іх саюзнікамі з другога.

Пытанні

1. Вылучыце асноўныя перыяды ў міжнародных адносінах другой паловы ХХ ст. Дайце кароткую характарыстыку кожнаму з іх.

2. Успомніце паходжанне тэрміна «халодная вайна», сфармулюйце яго абазначэнне. Якія былі прычыны пачатку «халоднай вайны»? Ці можна лічыць, што прычыны «халоднай вайны» звязаны з вынікамі Другой сусветнай вайны?

3. Якія падзеі міжнароднага жыцця можна разглядаць як праявы «халоднай вайны»? Складзіце табліцу. Калі і чым завяршылася «халодная вайна»?

4. Чаму стала магчымай біпалярная мадэль свету? Ці можна біпалярны свет лічыць устойлівым? Якія ўрокі варта вынесці з «халоднай вайны»?

5. У чым выяўляюцца інтэграцыйныя і дэзінтэграцыйныя працэсы ў свеце? Складзіце табліцу «Міжнародныя і рэгіянальныя арганізацыі, якія ўзніклі пасля Другой сусветнай вайны».

6. Ялцінска-Патсдамская сістэма міжнародных адносін была створана для падтрымання бяспекі і супрацоўніцтва дзяржаў пасля Другой сусветнай вайны. Наколькі ўстойлівай яна аказалася? Ці можна гаварыць аб яе разбурэнні?

7. Якія краіны сёння можна разглядаць як звышдзяржавы? Аргументуйце сваё меркаванне.