§ 2-2. Сацыяльныя і палітычныя вынікі прамысловай рэвалюцыі
Ключавая ідэя: многія сацыяльныя з’явы XIX — пачатку ХХ ст., такія як змяненне структуры грамадства і ладу жыцця людзей, з’яўленне рабочага руху, а таксама афармленне новых ідэалогій і партый, былі выкліканы прамысловай рэвалюцыяй.
Прамысловая рэвалюцыя зрабіла ўплыў на ўсе бакі жыцця еўрапейскага грамадства, прама або ўскосна закранула не толькі сацыяльную, але і палітычную сферу.
Пытанні
1. Вынікам прамысловай рэвалюцыі стала замена саслоўнага грамадства на класавае. Сфармулюйце вызначэнне паняцця «класы». Якія класы склаліся ў перыяд прамысловай рэвалюцыі?
2. Чаму прамысловая рэвалюцыя суправаджалася абвастрэннем сацыяльных праблем і супярэчнасцей?
3. Растлумачце прычынна-выніковую сувязь: цяжкія ўмовы працы рабочых — адстойванне імі сваіх эканамічных інтарэсаў — стварэнне прафсаюзаў — палітычная барацьба рабочых — з’яўленне палітычных партый.
4. Чаму мадэрнізацыя прывяла да змянення сямейных адносін? Як змяніліся ролі членаў сям’і ў індустрыяльным грамадстве?
5. Які ўплыў на сусветную журналістыку зрабіла развіццё тэхнікі і тэхналогій у XIX ст.? Чаму брытанскі філосаф і публіцыст Т. Карлейль назваў СМІ «чацвёртай уладай»?
6. Растлумачце, чаму першапачаткова рабочыя вялі эканамічную барацьбу, а пазней перайшлі да барацьбы палітычнай. Якія формы характэрныя для эканамічнай, а якія для палітычнай барацьбы?