§ 18. Краіны Азіі, Афрыкі і Лацінскай Амерыкі ў міжваенны перыяд
Ключавая ідэя: у міжваенны перыяд краіны Азіі, Афрыкі і Лацінскай Амерыкі працягвалі барацьбу за незалежнасць, і толькі Японія стала на шлях знешнепалітычнай экспансіі.
У пачатку ХХ ст. большасць краін Азіі і Афрыкі ўсё яшчэ захоўвалі сваю нацыянальна-культурную самабытнасць і знаходзіліся ў рознай ступені залежнасці ад вядучых еўрапейскіх дзяржаў. Асаблівасцю ўсходніх цывілізацый (за выключэннем Японіі) было захаванне аграрна-традыцыйнага ўкладу жыцця. Аднак новыя тэндэнцыі ХХ ст. паступова пранікалі і ў гэтыя краіны. Новыя формы ў параўнанні з ранейшым перыядам прымалі нацыянальна-вызваленчыя рухі. Краіны Лацінскай Амерыкі, хаця і дабіліся незалежнасці, знаходзіліся пад вялізным уплывам Еўропы і ЗША.
3. Асаблівасці развіцця Японіі
На фоне складанага становішча ў большасці азіяцкіх краін Японія была станоўчым выключэннем. Ужо на рубяжы XIX — XX стст. у ёй назіраліся паскораныя тэмпы эканамічнага развіцця. Гэтая краіна, якая пайшла па шляху адноснай еўрапеізацыі, пазбегла каланіяльнага лёсу большасці азіяцкіх дзяржаў. У пачатку ХХ ст. японская цывілізацыя, якая па-ранейшаму адчувала недахоп прыродных рэсурсаў, нават спрабавала стаць новым геапалітычным цэнтрам і актывізавала каланіяльную экспансію пад лозунгам «Вялікай Азіі». Яе агрэсія ў асноўным была накіравана на Карэю, Кітай, востраў Тайвань. У 1930-я гг. кіруючая эліта абвясціла курс на стварэнне «новай палітычнай і эканамічнай структуры». Гэта азначала пачатак далейшай мадэрнізацыі краіны на аснове ўзмацнення ваенна-дзяржаўнага кантролю над эканомікай, мілітарызацыі эканомікі, а таксама пашырэнне таталітарных тэндэнцый у палітычным жыцці. Пачалося збліжэнне Японіі з нацысцкай Германіяй і фашысцкай Італіяй.