§ 14. Расія ў 1917 г.: Лютаўская і Кастрычніцкая рэвалюцыі
Ключавая ідэя: рэвалюцыі 1917 г. у Расіі істотна змянілі сусветны парадак у ХХ ст.
Першая сусветная вайна стала пераломным перыядам у расійскай гісторыі. Эканамічная і палітычная сістэмы самадзяржаўя не вытрымалі выпрабавання на трываласць у сутыкненні з буйнейшым блокам еўрапейскіх дзяржаў на чале з Германіяй. Агульнанацыянальны крызіс, выкліканы вайной, прывёў да падзення самадзяржаўя і ўсталявання савецкай улады, якая паспяхова завяршыла да пачатку Другой сусветнай вайны індустрыяльную мадэрнізацыю краіны, пачатую яшчэ ў канцы XIX ст.
Пытанні
1. Акрэсліце значэнне паняцця «рэвалюцыя». Як вы лічыце, рэвалюцыя — гэта «лакаматыў» гісторыі альбо катастрофа?
2. Дакажыце, што ў 1917 г. Расія знаходзілася ў стане агульнанацыянальнага крызісу.
3. Параўнайце рэвалюцыю 1905—1907 гг. з рэвалюцыямі 1917 г. Аформіце свой адказ у выглядзе табліцы.
4. Якія органы дзяржаўнай улады былі сфарміраваны ў Расіі пасля Лютаўскай і Кастрычніцкай рэвалюцый? Прадстаўце сістэму дзяржаўнага кіравання ў Расіі ў 1918 г. у выглядзе схемы.
5. Як вы мяркуеце, чаму бальшавікі здолелі ажыццявіць Кастрычніцкую рэвалюцыю? Чаму гэтую падзею апісваюць і ацэньваюць розныя людзі абсалютна па-рознаму?
6. Складзіце гістарычны партрэт Мікалая II. Звярніце ўвагу на яго асабістыя якасці, ахарактарызуйце як дзяржаўнага дзеяча. У чым трагедыя гэтага чалавека?
7. Што ляжала ў аснове сацыяльна-эканамічных мерапрыемстваў, праведзеных бальшавікамі ў лістападзе 1917 — сакавіку 1918 г.? Чаму гэтую палітыку назвалі «чырвонагвардзейскай атакай на капітал»?
8. Акрэсліце значэнне Лютаўскай і Кастрычніцкай рэвалюцый для далейшага развіцця Расіі. Як паўплывалі гэтыя рэвалюцыі на ход сусветнай гісторыі?У чым вартасць і недахопы «рэвалюцыйных» і «эвалюцыйных» пераўтварэнняў грамадства?