§ 13. Версальска-Вашынгтонская сістэма міжнародных адносін
Ключавая ідэя: Версальска-Вашынгтонская сістэма міжнародных адносін апынулася няўстойлівай і нетрывалай.
У 1919—1920 гг. прадстаўнікі краін — пераможцаў у Першай сусветнай вайне сабраліся ў Парыжы. Яны павінны былі вызначыць будучыню Еўропы і свету. Тон на Парыжскай мірнай канферэнцыі задавалі прэзідэнт ЗША В. Вільсан, прэм’ер-міністр Вялікабрытаніі Д. Лойд Джордж і прэм’ер-міністр Францыі Ж. Клемансо, вядомыя як «вялікая тройка».
Пытанні
1. Ахарактарызуйце пазіцыі Вялікабрытаніі, Францыі і ЗША па пытаннях мірнага ўрэгулявання пасля Першай сусветнай вайны. Вызначце сферу іх супярэчнасцей.
2. Ацаніце рашэнні, прынятыя на Парыжскай мірнай канферэнцыі, з пазіцый Германіі, Вялікабрытаніі, Францыі. Зрабіце вывад.
3. На аснове вывучэння гісторыі імперый, з якімі вы пазнаёміліся на ўроках, акрэсліце значэнне паняцця «імперыя». Які іх гістарычны лёс? Распад чатырох імперый пасля Першай сусветнай вайны быў выпадковым ці заканамерным вынікам іх развіцця?
4. Якое значэнне стварэння і дзейнасці Лігі Нацый у працэсе фарміравання новай сістэмы міжнародных адносін? У чым прычына дваістасці пазіцый Лігі Нацый па многіх міжнародных праблемах і няздольнасці іх вырашыць?
5. Сфармулюйце вызначэнне паняцця «сістэма калектыўнай бяспекі». Чаму, нягледзячы на тое, што пытанне аб сістэме калектыўнай бяспекі не аднойчы абмяркоўвалася ў Лізе Нацый, яна так і не была створана?
6. На працягу многіх стагоддзяў мысліцелі і філосафы распрацоўвалі ідэі аб’яднання краін, якія сталі перадумовамі і крыніцамі ідэі стварэння Еўрасаюза. Чым можна патлумачыць папулярнасць ідэі еўрапейскай інтэграцыі?
7. Ахарактарызуйце палітычную карту свету пасля Парыжскай і Вашынгтонскай канферэнцый.
8. Вызначце супярэчнасці Версальска-Вашынгтонскай сістэмы. У чым заключалася яе слабасць? Чаму рашэнні Парыжскай і Вашынгтонскай канферэнцый не сталі асновай устойлівага міру?