§ 20-2. ГЕАГРАФІЯ МІНЕРАЛЬНЫХ РЭСУРСАЎ СУСВЕТНАГА АКІЯНА

icon
Успамінаем. Якія асноўныя морфаметрычныя характарыстыкі Сусветнага акіяна? Якія асноўныя гідралагічныя характарыстыкі Сусветнага акіяна? Якімі прыроднымі рэсурсамі валодае Сусветны акіян?
icon
Вывучаем, каб ведаць. Якое значэнне мінеральных рэсурсаў Сусветнага акіяна для чалавецтва? Якія катэгорыі мінеральных рэсурсаў Сусветнага акіяна вылучаюць? Якія акіяны валодаюць найбольшымі запасамі мінеральных рэсурсаў?

Глыбакаводныя цвёрдыя карысныя выкапні.

На дне глыбакаводных раёнаў Сусветнага акіяна таксама сканцэнтраваны велізарныя мінеральныя рэсурсы. Акрамя гэтага, у глыбакаводных раёнах выяўлены мінеральныя ўтварэнні, якія сустракаюцца толькі ў Сусветным акіяне: жалезамарганцавыя канкрэцыі, глыбакаводныя поліметалічныя сульфіды, кобальта-марганцавыя коркі.

iconПаразважаем. Чаму жалезамарганцавыя канкрэцыі сустракаюцца толькі ў Сусветным акіяне?

img
Мал. 150-5. Жалезамарганцавыя канкрэцыі

Жалезамарганцавыя канкрэцыі (ЖМК) сустракаюцца па ўсім акіяне — яны залягаюць на паверхні марскога дна. Найбольш вывучанай вобласцю, якая ўяўляе камерцыйны інтарэс, з’яўляецца зона паміж разломамі Кларыён і Кліпертан, якая знаходзіцца ва ўсходняй частцы Ціхага акіяна. У міжнародных водах паміж Гавайскімі астравамі і ўзбярэжжам Мексікі на глыбіні каля 5000 метраў выяўлены найбагацейшыя залежы ЖМК (мал. 150-5).

Глыбакаводныя поліметалічныя сульфіды (ГПС) багатыя меддзю, жалезам, цынкам, срэбрам і золатам. Іх адкладанні сустракаюцца на межах тэктанічных пласцін уздоўж сярэдзінна-акіянічных хрыбтоў і вулканічных дуг. З-за чорнага колеру вады іх часта называюць «чорнымі курцамі».

Кобальта-марганцавыя коркі (КМК) залягаюць на схілах і вяршынях падводных гор. Яны ўтрымліваюць жалеза, марганец, нікель, кобальт, медзь, розныя рэдкія металы, у тым ліку рэдказямельныя элементы. Найбольш перспектыўны ў гэтых адносінах раён размешчаны ў падводных гарах Магелана ў Ціхім акіяне, на ўсход ад Японіі і Марыянскіх астравоў.