А.

Абсалютная вільготнасць паветра — фізічная велічыня, роўная шчыльнасці вадзяной пары, якая знаходзіцца ў паветры пры дадзеных умовах.

Аднароднае магнітнае поле — поле, індукцыя якога ва ўсіх пунктах прасторы аднолькавая.

Аднароднае электрастатычнае поле — поле, напружанасць якога ва ўсіх пунктах прасторы аднолькавая.

Адносная вільготнасць паветра — фізічная велічыня, роўная адносінам абсалютнай вільготнасці да шчыльнасці насычанай вадзяной пары пры дадзенай тэмпературы: phi equals rho subscript п over rho subscript н times 100 percent sign

Аморфны стан — цвёрды некрышталічны стан рэчыва, які характарызуецца ізатрапіяй уласцівасцей і адсутнасцю пэўнай тэмпературы плаўлення.

Анізатрапія — залежнасць фізічных уласцівасцей (механічных, цеплавых, электрычных, аптычных) ад напрамку ўнутры крышталя.

Б.

Броўнаўскі рух — хаатычны рух узважаных у вадкасці або газе драбнюткіх нерастваральных цвёрдых часціц памерамі прыкладна 1 мкм і менш.

В.

Вузлы крышталічнай рашоткі — становішчы ўстойлівай раўнавагі, адносна якіх вагаюцца часціцы (іоны, атамы або малекулы), што ўтвараюць крышталь.

Г.

Газавы разрад — праходжанне электрычнага току праз іанізаваны газ.

Д.

Дыфузія — працэс узаемнага пранікнення часціц аднаго з рэчываў, якія судакранаюцца, паміж часціцамі другога рэчыва з прычыны іх цеплавога руху.

Дыэлектрычная пранікальнасць рэчыва — фізічная велічыня, якая паказвае, у колькі разоў модуль сіл электрастатычнага ўзаемадзеяння зарадаў у дадзеным аднародным асяроддзі меншы, чым модуль сіл узаемадзеяння гэтых жа зарадаў у вакууме: straight epsilon equals F subscript 0 over F.

И.

Індукцыйны ток — электрычны ток, які ўзнікае ў замкнутым праводным контуры пры любой змене магнітнага патоку праз паверхню, абмежаваную гэтым контурам.

Індукцыя магнітнага поля — фізічная вектарная велічыня, модуль якой роўны адносінам максімальнага значэння сілы, якая дзейнічае з боку магнітнага поля на прамалінейны ўчастак правадніка з токам, да здабытку сілы току ў ім і даўжыні гэтага ўчастка: B equals fraction numerator F subscript max over denominator I increment l end fraction.

З.

Звышправоднасць — з’ява, пры якой электрычнае супраціўленне правадніка памяншаецца да нуля.

К.

Канцэнтрацыя часціц — фізічная велічыня, лікава роўная колькасці часціц, якія змяшчаюцца ў адзінкавым аб’ёме: n equals N over V.

Каэфіцыент карыснага дзеяння крыніцы току — адносіны карыснай магутнасці току на знешнім участку ланцуга да поўнай магутнасці, якая развіваецца пабочнымі сіламі крыніцы току: straight eta equals P subscript карысн over P subscript поўн times 100 percent sign.

Каэфіцыент карыснага дзеяння цеплавога рухавіка — адносіны карысна выкарыстанай энергіі да агульнай колькасці энергіі, атрыманай сістэмай: straight eta subscript straight э equals E subscript карысн over E.

Колькасць рэчыва — адносіны колькасці часціц гэтага рэчыва да пастаяннай Авагадра: nu equals N over N subscript straight А.

Колькасць цеплаты — колькасная мера энергіі, перададзенай целу (або аддадзенай ім) у працэсе цеплаабмену.

Крышталі — цвёрдыя целы, атамы, іоны ці малекулы якіх здзяйсняюць цеплавыя ваганні каля пэўных, упарадкаваных у прасторы становішчаў раўнавагі.

Л.

Лініі індукцыі магнітнага поля — уяўныя накіраваныя лініі ў прасторы, датычныя да якіх у кожным пункце поля супадаюць з напрамкам індукцыі магнітнага поля.

Лініі напружанасці электрастатычнага поля — уяўныя накіраваныя лініі ў прасторы, датычныя да якіх у кожным пункце поля супадаюць з напрамкам напружанасці электрастатычнага поля.

М.

Магнітнае поле — форма матэрыі, што ствараецца электрычнымі зарадамі, якія рухаюцца адносна пэўнай інерцыяльнай сістэмы адліку, або пераменнымі электрычнымі палямі.

Магнітны паток праз плоскую паверхню, якая знаходзіцца ў аднародным магнітным полі, — фізічная скалярная велічыня, роўная здабытку модуля індукцыі магнітнага поля, плошчы паверхні і косінуса вугла паміж напрамкамі нармалі да гэтай паверхні і індукцыі магнітнага поля: Ф = BScosα.

Малекулярная фізіка — раздзел фізікі, у якім вывучаюць уласцівасці цел і працэсы, што ў іх адбываюцца і звязаны з велізарнай колькасцю часціц, змешчаных у гэтых целах.

Малярная маса — маса рэчыва, узятага ў колькасці ν = 1 моль: M = m over v.

Монакрышталі — цвёрдыя целы, якія маюць ва ўсім аб’ёме адзіную крышталічную рашотку.

Н.

Напружанасць электрастатычнага поля — фізічная вектарная велічыня, роўная адносінам сілы, з якой поле дзейнічае на пробны зарад, да значэння гэтага зараду E with rightwards arrow on top equals fraction numerator F with rightwards arrow on top over denominator q subscript 0 end fraction.

Насычаная пара — пара, якая знаходзіцца ў стане дынамічнай раўнавагі з вадкасцю.

Ненасычаная пара — пара, ціск (шчыльнасць) якой меншы за ціск (шчыльнасць) насычанай пары пры той жа тэмпературы.

П.

Парцыяльны ціск — ціск газу, які ўваходзіць у састаў газавай сумесі, калі б ён адзін займаў увесь аб’ём, адведзены сумесі пры той жа тэмпературы.

Пастаянны ток — мадэль электрычнага току, у якой сіла току не залежыць ад часу пры нязменным размеркаванні зараду ў правадніку.

Патэнцыял электрастатычнага поля ў дадзеным пункце прасторы — фізічная скалярная велічыня, роўная адносінам патэнцыяльнай энергіі пробнага зараду, змешчанага ў дадзены пункт поля, да значэння гэтага зараду: straight phi equals W subscript straight п over q subscript 0.

Плазма — поўнасцю або часткова іанізаваны газ, у якім канцэнтрацыі дадатных і адмоўных зарадаў практычна супадаюць, гэта значыць модулі сярэдніх аб’ёмных шчыльнасцей дадатных і адмоўных зарадаў аднолькавыя.

Полікрышталі — цвёрдыя целы, што складаюцца з вялікай колькасці маленькіх крышталёў, якія зрасліся паміж сабой.

Пунктавы зарад — зарад такога зараджанага цела, памеры якога значна меншыя за адлегласць ад гэтага цела да пункта назірання і да іншых цел (гэта значыць памеры зараджанага цела ва ўмовах дадзенай задачы можна не прымаць пад увагу).

Пункт расы — тэмпература, пры якой вадзяная пара ў выніку ізабарнага ахаладжэння становіцца насычанай.

Р.

Рознасць патэнцыялаў паміж двума пунктамі электрастатычнага поля — фізічная скалярная велічыня, роўная адносінам работы, якая выконваецца сілай поля пры перамяшчэнні пробнага зараду з пачатковага пункта ў канчатковы, да значэння гэтага зараду: U subscript 12 equals A subscript 12 over q subscript 0.

С.

Самаіндукцыя — з’ява ўзнікнення ЭРС індукцыі ў электрычным ланцугу ў выніку змянення сілы току ў гэтым ланцугу.

Т.

Тэрмічны каэфіцыент карыснага дзеяння цеплавога рухавіка — адносіны работы, якая выконваецца рабочым целам за цыкл, да колькасці цеплаты, атрыманай ім ад награвальніка: straight eta subscript t equals A subscript straight п over Q subscript 1.

Ц.

Цеплаабмен — самаадвольны працэс перадачы ўнутранай энергіі ад цела з большай тэмпературай да цела з меншай тэмпературай без выканання работы.

Цеплавая раўнавага — стан ізаляванай фізічнай сістэмы, пры якім усе яе макраскапічныя параметры застаюцца нязменнымі з цягам часу.

Цеплавы рух — хаатычны рух часціц рэчыва, інтэнсіўнасць якога залежыць ад тэмпературы цела.

Цеплавыя рухавікі — рухавікі, у якіх адбываецца ператварэнне часткі ўнутранай энергіі паліва пры згаранні ў механічную работу.

У.

Унутраная энергія макраскапічнага цела — алгебраічная сума кінетычнай энергіі цеплавога руху ўсіх часціц, якія ўтвараюць цела, і патэнцыяльнай энергіі іх узаемадзеяння.

Э.

Электрадынаміка — раздзел фізікі, у якім вывучаюць электрамагнітнае ўзаемадзеянне паміж электрычна зараджанымі целамі і часціцамі.

Электраліты — рэчывы, растворы або расплавы якіх праводзяць электрычны ток.

Электрамагнітная індукцыя — з’ява ўзнікнення ЭРС індукцыі ў контуры, які або знаходзіцца ў спакоі ў зменлівым у часе магнітным полі, або рухаецца ў пастаянным магнітным полі так, што магнітны паток праз паверхню, абмежаваную контурам, змяняецца.

Электрарухаючая сіла (ЭРС) — фізічная скалярная велічыня, роўная адносінам работы пабочнай сілы па перамяшчэнні дадатнага электрычнага зараду ўнутры крыніцы току ад яго адмоўнага полюса да дадатнага да значэння гэтага зараду: calligraphic E equals A subscript ст over q.

Электрастатыка — раздзел электрадынамікі, у якім вывучаюць узаемадзеянне нерухомых у некаторай інерцыяльнай сістэме адліку электрычна зараджаных цел, размеркаванне зараду на якіх не змяняецца з цягам часу, а таксама электрастатычныя палі, створаныя зарадамі такіх цел.

Электрастатычнае поле — поле, якое ствараецца нерухомымі адносна выкарыстанай інерцыяльнай сістэмы адліку электрычнымі зарадамі.

Электроліз — працэс выдзялення на электродах рэчыва, звязаны з акісляльнааднаўленчымі рэакцыямі, якія адбываюцца пры праходжанні электрычнага току праз растворы (расплавы) электралітаў.

Электрычная ёмістасць кандэнсатара — фізічная скалярная велічыня, роўная адносінам зараду кандэнсатара да напружання паміж яго абкладкамі: C equals q over U.

Электрычны зарад — фізічная скалярная велічыня, якая характарызуе інтэнсіўнасць электрамагнітнага ўзаемадзеяння цел (часціц).

Электрычны ток — накіраваны (упарадкаваны) рух зараджаных часціц — носьбітаў зараду.