ГеномСукупнасць спадчыннага (генетычнага) матэрыялу, заключанага ў клетцы арганізма ці ў віруснай часцінцы. |
Гетэразіготная асобіна (гетэразігота)арганізм, у клетках якога змяшчаюцца розныя алельныя гены, напрыклад Аa, Bb, IAIB. |
ГлікакаліксНадмембранны комплекс клетак жывёл, утвораны малекуламі вугляводаў, якія звязаны з бялкамі і ліпідамі цытаплазматычнай мембраны. Выконвае рэцэптарную функцыю, забяспечвае пазнаванне клеткамі адна адной. |
ГліколізШматступеньчаты працэс ферментатыўнага бескіслароднага расшчаплення глюкозы да піравінаграднай кіслаты, які праходзіць у гіялаплазме клетак. |
Гомазіготная асобіна (гомазігота)Арганізм, у клетках якога змяшчаюцца аднолькавыя алельныя гены, напрыклад АА, аа, IBIB. |
Дрэйф генаўВыпадковае ненакіраванае змяненне частаты алеляў у генафондзе папуляцыі. |
ДывергенцыяЭвалюцыйнае разыходжанне прымет у роднасных арганізмаў, якія жывуць у розных умовах асяроддзя. |
ДэнатурацыяСтрата прыроднай структуры малекуламі біяпалімераў (бялкоў, нуклеінавых кіслот) пад дзеяннем фізічных ці хімічных фактараў без разбурэння першаснай структуры. |
ЗменлівасцьЗдольнасць арганізмаў набываць новыя прыметы і ўласцівасці, якія адрозніваюць іх ад бацькоўскіх форм. Вылучаюць няспадчынную (мадыфікацыйную) і спадчынную (генатыпічную) зменлівасць. Да спадчыннай належыць камбінатыўная і мутацыйная зменлівасць. |
КадонУчастак ДНК ці мрнк, які складаецца з трох нуклеатыдаў і кадзіруе пэўную амінакіслату (або служыць сігналам заканчэння сінтэзу бялку — стоп-кадон). |
КамплементарнасцьУзаемная адпаведнасць у будове малекул, якія ўзаемадзейнічаюць, ці іх структурных кампанентаў. Так, у малекуле ДНК назіраецца строгая адпаведнасць парных нуклеатыдаў адзін аднаму. Камплементарныя пары ўтвараюць азоцістыя асновы: адэнін і тымін, гуанін і цытазін. |
КанвергенцыяНезалежнае фарміраванне ў ходзе эвалюцыі падобных прымет у няроднасных арганізмаў, якія жывуць у аднолькавых ці вельмі блізкіх умовах асяроддзя. |
КапсідБялковая абалонка віруснай часцінкі. |
КарыятыпНабор храмасом, характэрны для саматычных клетак пэўнага віду жывых арганізмаў. |
КатагенезАсаблівы шлях эвалюцыі, пры якім біялагічны прагрэс арганізмаў дасягаецца за кошт спрашчэння іх арганізацыі — морфафізіялагічнага рэгрэсу. |
Клетачнае дыханнеШматстадыйны працэс, пры якім у клетках адбываецца расшчапленне і акісленне арганічных злучэнняў, а энергія іх хімічных сувязей, якая вызваляецца, назапашваецца ў выглядзе АТФ. У большасці арганізмаў клетачнае дыханне працякае з выкарыстаннем кіслароду (аэробнае дыханне), у некаторых — без удзелу кіслароду (анаэробнае дыханне). |
Клетачная інжынерыяСукупнасць метадаў біятэхналогіі, якія дазваляюць ствараць і культываваць клеткі, што валодаюць новымі ўласцівасцямі. |
Клетачны цыклПерыяд існавання клеткі ад моманту яе ўтварэння з мацярынскай клеткі да ўласнага дзялення (уключаючы гэта дзяленне) ці гібелі. |
КросінговерАбмен участкамі паміж гамалагічнымі храмасомамі ў працэсе меёзу. |
КрэацыянізмРэлігійная і філасофская канцэпцыя, паводле якой прырода (у тым ліку і ўсе жывыя арганізмы) была створана Творцам (Богам). |