§ 16–17 – 1. Пачатак Другой сусветнай вайны. Уз'яднанне Заходняй Беларусі з БССР

1. Геапалітычная сітуацыя ў Еўропе ў канцы 1930-х гг.

Падзеі, якія папярэднічалі пачатку Другой сусветнай вайны, можна ўмоўна падзяліць на два перыяды.

Першы перыяд (1933—1936 гг.) характарызуецца прыходам да ўлады ў Германіі нацыянал-сацыялістычнай нямецкай рабочай партыі (НСДАП) на чале з А. Гітлерам і яго імкненнем усталяваць ваенны парытэт з іншымі еўрапейскімі дзяржавамі. Пры падтрымцы англійскага і амерыканскага бізнесу пачалося нарошчванне ваеннай моцы краіны.

Ужо 14 кастрычніка 1933 г. Германія выйшла з Лігі Нацый.

Парушыўшы артыкулы Версальскага мірнага дагавора, А. Гітлер у 1935 г. увёў усеагульную вайсковую павіннасць. Германія пачала ствараць моцную армію.

У сакавіку 1935 г. Германія вярнула Саарскую вобласць, якая 15 гадоў пасля Першай сусветнай вайны знаходзілася пад кіраўніцтвам Лігі Нацый.

У 1936 г. А. Гітлер увёў войскі ў Рэйнскую дэмілітарызаваную зону, у тым жа годзе быў падпісаны «Антыкамінтэрнаўскі пакт».

Другі перыяд (1936—1939 гг.) звязаны з пачаткам германскай агрэсіі супраць некаторых еўрапейскіх краін.

У сакавіку 1938 г. пад лозунгам аб'яднання зямель, населеных немцамі, германскія войскі без супраціўлення захапілі Аўстрыю, было аб'яўлена аб яе «ўз'яднанні» з Германіяй (аншлюс Аўстрыі).

29—30 верасня 1938 г. у выніку «Мюнхенскай змовы» Германіі, Італіі, Вялікабрытаніі і Францыі Судэцкая вобласць Чэхаславакіі была перададзена Германіі, Тешинская вобласць — Польшчы.

Вядучыя еўрапейскія краіны — Вялікабрытанія і Францыя — праводзілі палітыку «прымірэння агрэсара», ішлі на саступкі нацысцкай Германіі, імкнучыся накіраваць яе агрэсію супраць СССР.

Напрыклад, Вялікабрытанія і Францыя не настойвалі на выкананні Германіяй версальскіх дамоўленасцяў. У 1935 г. было заключана англа-германскае пагадненне, якое дазволіла немцам павялічыць танаж ваенна-марскога флоту і прыступіць да будаўніцтва падводных лодак. Французскі ўрад бяздзейнічаў, калі ў 1936 г. Германія ўвяла войскі ў Рэйнскую дэмілітарызаваную зону. У 1938 г. Вялікабрытанія і Францыя запатрабавалі ад урада Чэхаславакіі прыняць германскія ўмовы аб падзеле сваёй краіны.