§ 20-1. АСАБЛІВАСЦІ ГЕАГРАФІІ І РАЗВІЦЦЯ ГОРНАЗДАБЫВАЮЧАЙ ПРАМЫСЛОВАСЦІ
Роля мінеральна-сыравінных рэсурсаў у прамысловасці. Мінеральна-сыравінныя рэсурсы Зямлі складаюць аснову сучаснага існавання і развіцця чалавецтва. Мінеральна-сыравінныя рэсурсы ў нашы дні сталі адным з вядучых геапалітычных фактараў. Іх роля ў эканоміцы вядучых краін свету становіцца ўсё больш значнай, нягледзячы на глабалізацыю і неабходнасць устойлівага развіцця чалавецтва.
У эканоміцы любой краіны (у прамысловасці, сельскай гаспадарцы, у навуковых даследаваннях) прымяняецца больш за 100 са 110 элементаў, якія сустракаюцца ў прыродзе і атрымліваюцца штучна і ўтвараюць у сукупнасці больш за 4000 самастойных мінералаў і іх разнавіднасцей.
Свет і Беларусь. Запасы якіх мінеральна-сыравінных рэсурсаў ёсць у Рэспубліцы Беларусь?
У табліцы 13* прыведзены віды мінеральнай сыравіны, якія прымяняюцца ў сусветнай гаспадарцы.
Табліца 13*. Выкарыстанне мінеральнай сыравіны ў сусветнай гаспадарцы
Комплексы | Мінеральныя кампаненты | |
Галоўныя | Дапаможныя | |
I. Паліўна-энергетычны | Нафта, газ, вугаль, гаручыя сланцы, торф, уран, торый, геатэрмальная энергія, біяэнергетыка, энергія рэк, мораў і акіянаў, энергія ветру, сонечная і касмічная энергія | Сера, рэдкія металы і рассеяныя элементы |
II. Металургічны | Чорныя, каляровыя, рэдкія і легіравальныя металы, рэдказямельныя і рассеяныя элементы | Сера, апатыты, флюарыт, барыт, слюда |
III. Аграхімічны | Фасфаты, калійныя солі, нітраты, сера, карбанаты, цэаліты, бентаніты | Рэдкія металы і рассеяныя элементы, будаўнічыя матэрыялы |
IV. Водагаспадарчы | Воды, расолы, ёд, бром, стронцый, россыпы цяжкіх металаў | Рэдкія металы, сапрапель, торф, вівіяніты, солі магнію, калію |
V. Тэхнагенны комплекс і сінтэтычныя матэрыялы | Адвалы бедных руд і раскрыўных парод, вугальныя тэрыконы, хвасты (адходы ўзбагачэння) руд, штучныя кварцы і алмазы | Металургічныя шлакі, другасная сыравіна, штучная самацветная сыравіна |
VI. Валютны мінеральны комплекс | Золата, срэбра, плаціноіды, алмазы, каштоўныя камяні | Вырабныя і паўкаштоўныя камяні |
Свет і Беларусь. Якое паходжанне маюць мінеральна-сыравінныя рэсурсы ў Рэспубліцы Беларусь? У межах якой тэктанічнай структуры адзначаецца найбольшая колькасць радовішч карысных выкапняў?
Клуб знаўцаў-географаў. У канцы 80-х гг. XX ст. савецкія навукоўцы выявілі павялічаныя ў параўнанні з іншымі абласцямі паказчыкі захворвання інфекцыйнымі хваробамі сярод жыхароў Курскай вобласці Расійскай Федэрацыі. Пасля шматлікіх скарг было ініцыіравана спецыяльнае даследаванне. У выніку медыкі ўстанавілі прычыну, па якой у жыхароў рэгіёна значна аслабляецца імунітэт. І такой прычынай аказалася Курская магнітная анамалія.