Хімія. 10 клас

Рашэнне разліковых задач, у якіх фігуруюць не індывідуальныя рэчывы, а іх растворы, прынцыпова не адрозніваецца ад рашэння звычайных задач, якія патрабуюць разліку па ўраўненню хімічнай рэакцыі. У гэтым выпадку неабходна папярэдне вылічыць змяшчэнне рэагуючых рэчываў у растворы (гэта можа быць маса або колькасць), потым неабходна выканаць разлік па ўраўненню хімічнай рэакцыі, якая працякае. Разгледзім прыклады такіх задач і іх рашэнне.

Прыклад 1. Маецца 50 г воднага раствору мурашынай кіслаты з масавай доляй НСООН, роўнай 10 %. Разлічыце масу 5%-га раствору NaOH, які спатрэбіцца для нейтралізацыі кіслаты.

Рашэнне

Ураўненне рэакцыі, якая працякае:

Разлічым масу кіслаты:

Разлічым колькасць кіслаты:

З ураўнення рэакцыі вынікае, што для нейтралізацыі кіслаты спатрэбіцца 0,109 моль шчолачы.

Разлічым масу шчолачы:

Разлічым масу 5%-га раствору NaOH:

Адказ: спатрэбіцца 87,2 г 5%-га раствору шчолачы.

Прыклад 2. Які аб’ём 6%-га раствору воцатнай кіслаты шчыльнасцю 1,007 г/см³ спатрэбіцца для таго, каб «пагасіць» 3 г пітной соды? Які аб’ём вуглякіслага газу (н. у.) пры гэтым вылучыцца?

Рашэнне

Ураўненне рэакцыі ўзаемадзеяння пітной соды з воцатнай кіслатой:

Разлічым колькасць соды:

Разлічым аб’ём 6%-га раствору воцатнай кіслаты шчыльнасцю 1,007 г/см³, які спатрэбіцца для ўзаемадзеяння з гідракарбанатам натрыю колькасцю 0,0357 моль:

Разлічым аб’ём 0,0357 моль вуглякіслага газу (н. у.), які вылучыцца ў выніку дадзенай рэакцыі:

Адказ: спатрэбіцца 35,5 см³ кіслаты, вылучыцца 0,800 дм³ вуглякіслага газу.

Прыклад 3. Для поўнай нейтралізацыі воцатнай кіслаты, растворанай у 30 см³ вады, спатрэбілася 23,4 см³ раствору гідраксіду натрыю з малярнай канцэнтрацыяй 0,5 моль/дм³. Разлічыце масавую долю воцатнай кіслаты ў зыходным растворы.

Рашэнне

Ураўненне рэакцыі, якая працякае:

Разлічым колькасць гідраксіду натрыю, зрасходаванага на нейтралізацыю воцатнай кіслаты:

у 1000 см³ — 0,5 моль NaOH;

у 23,4 см³ — x моль NaOH;

x = 0,0117.

З ураўнення рэакцыі вынікае, што ў растворы воцатнай кіслаты змяшчалася 0,0117 моль рэчыва. Маса воцатнай кіслаты:

Разлічым масавую долю воцатнай кіслаты ў зыходным растворы. Напомнім, што агульная маса раствору складаецца з сумы мас растваральніка і растворанага рэчыва. Шчыльнасць вады роўна 1,0 г/см³.

Адказ: 2,29 %.