§ 34. Кіслародныя злучэнні серы
Аксід серы(VI)
Аксід серы(VI) — найвышэйшы аксід серы (мал. 82).
Аксід серы(VI) утвараецца пры акісленні сярністага газу кіслародам або азонам:
Фізічныя ўласцівасці. Аксід серы(VI) з’яўляецца бясколернай вадкасцю ў вузкім інтэрвале тэмператур: ад 16,9 °С да 44,9 °С. Валодае задушлівым пахам. Пры кантакце са скурай выклікае цяжкія апёкі.
Хімічныя ўласцівасці. — тыповы кіслотны аксід і моцны акісляльнік. Як кіслотны аксід рэагуе з вадой, утвараючы серную кіслату:
У рэакцыях са шчолачамі і асноўнымі аксідамі ўтварае солі:
Асаблівай уласцівасцю аксіду серы(VI) з’яўляецца яго здольнасць растварацца ў сернай кіслаце.
Такі раствор называюць олеум. Ён уяўляе з сябе бясколерную алеістую ліпкую вадкасць, якая дыміцца на паветры, або нават крышталі.
Олеум перавозяць у стальных цыстэрнах. З яго развядзеннем атрымліваюць серную кіслату патрэбнай канцэнтрацыі. Пры гэтым першапачаткова разводзяць сернай кіслатой, бо пры ўліванні олеуму ў ваду адбываецца закіпанне, у выніку чаго ўтвараецца атрутны сернакіслотны туман.
У саставе олеуму, акрамя сернай кіслаты, утрымліваюцца і іншыя кіслоты серы(VI), напрыклад дысерная (або пірасерная):
SO3 + H2SO4 = H2S2O7.
Як акісляльнік SO3 рэагуе з адноўнікам. Атамы серы ў саставе аксіду маюць найвышэйшую ступень акіслення +6 і могуць яе толькі паніжаць, прымаючы электроны ад адноўнікаў. Прыкладам акісляльных уласцівасцей аксіду серы(VI) можа служыць рэакцыя з фосфарам як адноўнікам: