§ 3.3. Асновы

Хімічныя ўласцівасці і атрыманне амфатэрных гідраксідаў (на прыкладзе гідраксідаў цынку і алюмінію)

Некаторыя нерастваральныя гідраксіды металаў уступаюць у рэакцыі не толькі з кіслотамі, але і са шчолачамі. Такія гідраксіды называюць амфатэрнымі. Да іх адносяцца Al(OH)3, Сr(OH)3, Zn(OH)2, Be(OH)2 і іншыя. Рэагуючы з кіслотамі, яны праяўляюць уласцівасці асноў (1), а пры ўзаемадзеянні са шчолачамі — уласцівасці кіслот (2):

1) Al(OH)3 + 3НCl = AlCl3 + 3H2O,

Zn(OH)2 + 2НCl = ZnCl2 + 2H2O;

begin mathsize 14px style open table attributes columnalign right end attributes row cell space space space 2 right parenthesis space Al left parenthesis OH right parenthesis subscript 3 space plus space 3 NaOH stack equals space Na subscript 3 left square bracket Al left parenthesis OH right parenthesis subscript 6 right square bracket comma with space space space гексагідроксаалюмінат натрыю space below end cell row cell Zn left parenthesis OH right parenthesis subscript 2 space plus space 2 NaOH stack space equals space Na subscript 2 left square bracket Zn left parenthesis OH right parenthesis subscript 4 right square bracket comma with space space space тэтрагідроксацынкат space space space натрыю space below end cell end table close curly brackets number space number space number space straight у space растворы end style

 begin mathsize 14px style open table attributes columnalign left end attributes row cell Al left parenthesis OH right parenthesis subscript 3 space plus space NaOH subscript left parenthesis цв right parenthesis end subscript stack stack space equals with t on top space space NaAlO subscript 2 space plus space with left parenthesis мета right parenthesis алюмінат натрыю space below 2 straight H subscript 2 straight O comma end cell row cell Zn left parenthesis OH right parenthesis subscript 2 space plus space 2 NaOH subscript left parenthesis цв right parenthesis end subscript stack stack space equals with t on top space Na subscript 2 ZnO subscript 2 space plus space with цынкат натрыю space below 2 straight H subscript 2 straight O. end cell end table close curly brackets number space number space number space пры space сплаўленні end style

Амфатэрныя гідраксіды раскладаюцца пры награванні, утвараючы амфатэрныя аксіды і ваду:

Zn(OH)2 equals with t on top ZnO + H2O;

2Al(OH)3 equals with t on top Al2O3 + 3H2O.

Амфатэрныя гідраксіды атрымліваюць, дадаючы раствор шчолачы да раствору солі:

2NaOH + ZnCl2 = Zn(OH)2↓ + 2NaCl;

3NaOH + AlCl3 = Al(OH)3↓ + 3NaCl.

Пры гэтым неабходны лішак солі, бо ў лішку шчолачы ўтвораны амфатэрны гідраксід раствараецца.

img

Варта адзначыць, што амфатэрнасць праяўляюць таксама і арганічныя злучэнні — амінакіслоты, бялкі.