§ 42. Фруктоза. Цукроза

Фруктоза

Яшчэ адзін вуглявод, з якім мы пазнаёмімся, — фруктоза. Фруктоза ўяўляе сабой бясколернае крышталічнае рэчыва, якое добра раствараецца ў вадзе. Фруктоза прыкладна ў два разы саладзейшая за глюкозу, яна ўваходзіць у састаў пчалінага мёду.

Малекулярная формула фруктозы такая самая, як і глюкозы — С₆Н₁₂О₆, гэта значыць яна з’яўляецца ізамерам глюкозы. Вы ўжо ведаеце, што ў малекуле глюкозы змяшчаецца альдэгідная група. У малекуле фруктозы, у адрозненне ад глюкозы, маецца кетонная група:

Акрамя кетоннай групы у малекуле фруктозы змяшчаецца пяць гідраксільных груп. Такім чынам, фруктоза з’яўляецца адначасова мнагаатамным спіртам і кетонам.

Як і глюкоза, фруктоза ўтварае цыклічныя α- і β-формы:

Гэтыя формы адрозніваюцца паміж сабой прасторавым размяшчэннем гідраксільнай групы ў другога атама вугляроду. Са схемы відаць, што, у адрозненне ад глюкозы, для фруктозы характэрна ўтварэнне пяцічленных цыклаў.