Печатать эту главуПечатать эту главу

*§ 5—2. Значэнне святла ў жыцці жывёл

Роля святла ў жыцці чалавека

Сонечнае святло ў жыцці чалавека мае як прамое, так і ўскоснае значэнне. Дзякуючы яму мы можам арыентавацца ў прасторы, выкарыстоўваючы зрок. Святло дае нам магчымасць пазнаваць навакольны свет, кантраляваць і каардынаваць рухі.

Як вам ужо вядома, сонечнае святло спрыяе сінтэзу ў арганізме вітаміну D, які адказвае за засваенне кальцыю і фосфару. Пры недахопе гэтага вітаміну парушаецца рост і развіццё чалавека. У дзіцячым узросце дэфіцыт вітаміну D прыводзіць да развіцця рахіту.

Сонечнае святло (асабліва ультрафіялетавыя прамяні) аказвае згубнае дзеянне на шмат якія хваробатворныя бактэрыі і грыбкі, размешчаныя на скуры ці на слізістых абалонках, таму лічыцца натуральным антысептыкам. Яно дапамагае пазбавіцца ад шэрага інфекцыйных захворванняў — гэта ахоўная функцыя.

Самаадчуванне і душэўны стан чалавека таксама залежаць ад сонечных прамянёў. Параўнайце свае адчуванні ў пахмурнае і сонечнае надвор’е. Недахоп святла прыводзіць да пагаршэння настрою, да апатыі і дэпрэсіі. Жыццё без святла ці з яго мінімальнай колькасцю можа прывесці да D-авітамінозу, зніжэння імунітэту і паслаблення арганізма, у выніку чаго паніжаецца супраціўляльнасць прастудным і іншым захворванням. Акрамя таго, памяншаецца працаздольнасць і пагаршаецца агульны стан. У той жа час залішне яркае святло шкоднае, бо можа выклікаць неўрозы і праблемы са зрокам.

Сонечная энергія выкарыстоўваецца чалавекам як у паўсядзённым жыцці, так і ў прамысловасці. У быце шмат якія людзі выкарыстоўваюць сонечную энергію для таго, каб падагрэць ваду, абагрэць хату.

У прамысловасці выкарыстоўваюць сонечныя батарэі, якія сабраны з фотаэлементаў. Пераўтварэнне светлавой энергіі ў электрычную ў фотаэлементах заснавана на фотаэлектрычным эфекце, які ўзнікае пры ўздзеянні на іх сонечнага выпраменьвання. Транспарт таксама здольны прыходзіць у рух пры дапамозе сонечных батарэй — некаторыя электрамабілі атрымліваюць энергію ад святла.

Паўторым галоўнае. Жывёлы, не здольныя падтрымліваць пастаянную тэмпературу цела, выкарыстоўваюць сонечнае святло як крыніцу цяпла. Для большасці жывёл бачнае сонечнае святло неабходна для зрокавай арыентацыі ў прасторы. Некаторыя жывёлы здольны бачыць інфрачырвоныя і ультрафіялетавыя прамяні. У якасці прыстасавання да розных умоў асвятлення ў жывёл з’явіліся вочы рознай ступені складанасці. Для актыўнага ладу жыцця ва ўмовах недастатковага асвятлення сфарміраваліся вялікія вочы. У жывёл, якія жывуць у пячорах ці ў глебе пры поўнай адсутнасці святла, вочы развіты слаба або зусім адсутнічаюць. Для чалавека святло мае вялікае значэнне: яно ўплывае на фізічны і псіхалагічны стан, сонечнае святло выкарыстоўваецца як крыніца энергіі ў гаспадарчай дзейнасці.