§ 14. Расія ў 1917 г.: Лютаўская і Кастрычніцкая рэвалюцыі

5. Асновы эканамічнай палітыкі

Пасля прыходу да ўлады бальшавікоў перад імі паўстала задача рэалізацыі пераходу да сацыялізму. Спачатку ў прамысловасці ўводзіўся рабочы кантроль вытворчасці, продажу гатовай прадукцыі, фінансавай палітыкі. Самі прадпрыемствы заставаліся ва ўласнасці ранейшых гаспадароў, але з канца лістапада 1917 г. пачалася масавая нацыяналізацыя заводаў, фабрык, банкаў, чыгуначнага транспарту. Былі ануляваны ўсе замежныя пазыкі ранейшай улады.

Сяляне атрымалі зямлю, іх вызвалілі ад арэндных плацяжоў і даўгоў банкам. Падзел зямлі праводзіўся ў інтарэсах беднаты, кулакі і сераднякі ў адказ перасталі здаваць дзяржаве збожжа, што прывяло да парушэння сувязі паміж горадам і вёскай. У выніку ў буйных гарадах увесну 1918 г. дзённая норма хлеба па картках скарацілася да 100 г. У адказ у маі 1918 г. бальшавікі аб’явілі харчовую дыктатуру. Тыя, хто хаваў хлеб, аб’яўляліся «ворагамі народа», ім пагражалі турэмнае зняволенне тэрмінам не менш за 10 гадоў і канфіскацыя маёмасці. Рэквізіцыю праводзілі ваенізаваныя атрады рабочых і чырвонаармейцаў. Усталёўваўся васьмігадзінны працоўны дзень, прадугледжвалася дапамога па хваробе і беспрацоўі. Было ліквідавана саслоўнае дзяленне грамадства.