§ 10–3. Калектывізацыя сельскай гаспадаркі
5. Вынікі калектывізацыі сялянскіх гаспадарак
Да канца 1930-х гг. калектывізацыя ў Беларусі была завершаная. Вынікам правядзення калектывізацыі было стварэнне калектыўных гаспадарак і змяненне сацыяльнай структуры насельніцтва (быў створаны клас «калгаснае сялянства»). Калектыўныя гаспадаркі забяспечвалі апрацоўчую прамысловасць неабходнай сыравінай.
У выніку правядзення суцэльнай калектывізацыі ў БССР была створана матэрыяльна-тэхнічная база, неабходная для далейшага індустрыяльнага развіцця Рэспублікі. Такім чынам, у гісторыі беларускай вёскі завяршыўся «вялікі пералом», у выніку якога дробнатаварная сялянская вытворчасць была ліквідавана i ператворана ў буйную сацыялістычную. Аднак хутка дасягнуць павелічэння вытворчасці сельскагаспадарчай прадукцыі не ўдалося.
Калгаснікі не мелі пашпартоў, што выключала магчымасць свабоднага перамяшчэння, юрыдычна прывязвала да калгасаў, ператварала іх працу ў прымусовую.
Разам з тым калектывізацыя забяспечыла паступленне часткі сродкаў сельскай гаспадаркі ў прамысловасць і высокія тэмпы індустрыялізацыі краіны. Механізацыя сельскагаспадарчых работ вызваліла дзясяткі тысяч працоўных рук, якія выкарыстоўваліся ў працэсе індустрыялізацыі. Яна дазволіла стабілізаваць становішча ў аграрным сектары эканомікі, павысіць прадукцыйнасць працы, павялічыць вытворчасць зерня, ільновалакна, бульбы, малака і іншай прадукцыі.