Печатать эту главуПечатать эту главу

§ 31. Асноўныя тэндэнцыі развіцця культуры другой паловы ХХ — пачатку ХХІ ст.

2. Развіццё масавай культуры

Культура, арыентаваная на густы шырокіх мас людзей, называецца масавай. Такой яна стала дзякуючы сучасным сродкам масавай камунікацыі. Дэмакратычнасць і даступнасць масавай культуры спалучаюцца з яе велізарным уздзеяннем на шырокія пласты насельніцтва. Яна з’яўляецца самым распаўсюджаным сродкам прапаганды ідэй, ладу і спосабу жыцця. Ствараюцца культы «ідэалаў», якімі могуць быць прадстаўнікі перш за ўсё свабодных прафесій: спевакі, музыканты, акцёры, спартсмены, фотамадэлі. Даволі распаўсюджанай з’явай становіцца кітч — безгустоўшчына.

У шэрагу выпадкаў масавая і элітарная культуры збліжаюцца. У рок-операх, якія з’явіліся ў 1970-я гг., напрыклад, спалучаюцца традыцыі класічнай оперы і дасягненні року. Такім чынам, рок стаў здабыткам і масавай, і элітарнай культуры.

У нашы дні прыкметна ўзмацніліся ўзаемадзеянне і ўзаемапранікненне культур розных народаў, краін і кантынентаў. Іх рухаючай сілай выступалі заходнія краіны, і перш за ўсё ЗША. Паколькі Злучаныя Штаты валодаюць гіганцкай камерцыйнай індустрыяй і магутнай матэрыяльнай базай, яны ўзмацняюць культурную экспансію ва ўсе краіны свету, рэкламуючы і навязваючы амерыканскі лад жыцця, выцясняючы або ставячы ў складанае становішча нацыянальныя культуры, асабліва краін, якія сталі на шлях развіцця. Англійская мова стала асноўнай у міжнародных зносінах. Гэты працэс называюць вестэрнізацыяй. Крытыкі і праціўнікі амерыканскага ладу жыцця параўноўваюць вестэрнізацыю культуры з замежным умяшальніцтвам.