§ 28. Расійская Федэрацыя

2. Кастрычніцкія падзеі 1993 г. і прыняцце Канстытуцыі РФ

Восенню 1993 г. паміж заканадаўчай і выканаўчай галінамі ўлады паўстаў востры палітычны канфлікт. У цэнтры канфлікту стаяла пытанне аб форме дзяржаўнага ўладкавання Расіі: быць краіне парламенцкай або прэзідэнцкай рэспублікай. 21 верасня 1993 г. прэзідэнт Расійскай Федэрацыі Б. М. Ельцын выдаў указ аб спыненні паўнамоцтваў вышэйшых органаў заканадаўчай улады — З’езда народных дэпутатаў і Вярхоўнага Савета. Замест іх меркавалася стварэнне прафесійнага парламента, які складаецца з дзвюх палат. Аднак Вярхоўны Савет не падпарадкаваўся ўказам, лічачы дзеянні прэзідэнта антыканстытуцыйнымі, і распачаў спробу стварэння новага ўрада. У адказ прэзідэнт Ельцын звярнуўся да сілавых мер. 3—4 кастрычніка будынак Вярхоўнага Савета быў заблакаваны, абстраляны і ўзяты штурмам прэзідэнцкімі войскамі, а кіраўнікі супраціву арыштаваныя.

Вынікам трагічных падзей стала радыкальнае змяненне палітычнай сістэмы расійскага грамадства. Новая Канстытуцыя, зацверджаная 12 снежня 1993 г., завяршыла працэс ліквідацыі сістэмы Саветаў народных дэпутатаў. Прэзідэнт Расійскай Федэрацыі надзяляўся шырокімі паўнамоцтвамі, атрымаўшы права прызначаць кіраўніка ўрада, распускаць Дзяржаўную Думу і абвяшчаць новыя выбары. Такім чынам, Расія стала прэзідэнцкай рэспублікай.