Заключэнне

Перш за ўсё гэта розныя структуры ў рамках ААН. Галоўная з іх — Міжнародная міжурадавая арганізацыя «Праграма ААН па навакольным асяроддзі» (ЮНЕП), заснаваная ў 1972 г. (мал. 213). Асноўнай мэтай ЮНЕП з’яўляецца арганізацыя і рэалізацыя мер, накіраваных на ахову і паляпшэнне навакольнага асяроддзя на карысць цяперашняга і будучых пакаленняў. Дэвіз Праграмы — «Навакольнае асяроддзе ў інтарэсах развіцця». Штаб-кватэра ЮНЕП знаходзіцца ў сталіцы Кеніі Найробі. Праграму каардынуе адміністрацыйны савет, у які ўваходзяць прадстаўнікі 58 краін свету. ЮНЕП інфармацыйна і фінансава падтрымлівае ўсе прынцыповыя міжнародныя акцыі ў галіне рацыянальнага выкарыстання і аховы навакольнага асяроддзя, склікае міжнародныя канферэнцыі. Па прапанове ЮНЕП штогод 5 чэрвеня адзначаецца Сусветны дзень навакольнага асяроддзя.

ЮНЕСКА існуе з 1946 г. (мал. 214). Яе паўнапраўнымі членамі з’яўляюцца 150 краін. 250 міжнародных няўрадавых арганізацый маюць кансультатыўны статус пры ЮНЕСКА і звыш 400 арганізацый падтрымліваюць з ёй дзелавыя кантакты. Штаб-кватэра ЮНЕСКА знаходзіцца ў Парыжы. Арганізацыя садзейнічае ўмацаванню міру і бяспекі, спрыяе супрацоўніцтву народаў у галіне адукацыі, навукі і культуры ў інтарэсах забеспячэння ўсеагульнай павагі да справядлівасці, законнасці, правоў чалавека і асноўных свабод.

ФАО працуе з 1945 г. (мал. 215). Яе членамі з’яўляюцца каля 150 дзяржаў. Штаб-кватэра знаходзіцца ў Рыме. Задача ФАО — садзейнічанне паляпшэнню харчавання і павышэнню ўзроўню жыцця, павышэнню прадукцыйнасці сельскай гаспадаркі, рыбаводства; удасканаленне сістэмы размеркавання харчавання і прадукцыі сельскай гаспадаркі. ФАО збірае, вывучае і распаўсюджвае інфармацыю па пытаннях харчавання і сельскай гаспадаркі (у тым ліку лесаводства і рыбаводства); падтрымлівае навуковыя, тэхнічныя і іншыя пошукі ў галіне сельскай гаспадаркі і харчавання.

СААЗ заснавана ў 1946 г. (мал. 216). Штаб-кватэра знаходзіцца ў Жэневе. Дзейнасць арганізацыі накіравана на барацьбу з асабліва небяспечнымі хваробамі, распрацоўку санітарных правіл і норм. СААЗ прыняла актыўны ўдзел у ацэнцы наступстваў ядзернай вайны для здароўя насельніцтва. Гэтыя работы паслужылі асновай для прыняцця сусветнай супольнасцю найважнейшых пагадненняў па забароне выпрабаванняў ядзернай зброі ў атмасферы, яго скарачэнні і нераспаўсюджванні.

СМА створана ў 1950 г. (мал. 217). Членамі арганізацыі з’яўляюцца больш за 150 краін. Штаб-кватэра размешчана ў Жэневе. СМА прыняла актыўны ўдзел у стварэнні сусветнага маніторынгу хімічнага саставу атмасферы і змянення клімату. Яна ўзначаліла кампанію па ацэнцы прычын і вынікаў антрапагенных змяненняў клімату, адыграла важную ролю пры распрацоўцы Рамачнай канвенцыі аб змяненні клімату (падпісана ў 1992 г.). СМА ўнесла важны ўклад у Венскую канвенцыю па ахове азонавага слоя і Манрэальскі пратакол па рэчывах, што разбураюць азонавы слой. Яна звяртае ўвагу сусветнай супольнасці на небяспечны стан азонавага слоя, выпадзенне кіслотных ападкаў, змяненне клімату, стыхійныя бедствы, забруджванне атмасферы і гідрасферы. Для гэтага СМА выкарыстоўвае ўласную сістэму глабальных назіранняў за азонам, станам атмасферы і гідрасферы.

МСАП (мал. 218) уключае 502 установы (дзяржаўныя, навуковыя, нацыянальныя і інш.) з 130 дзяржаў, а таксама 24 міжнародныя арганізацыі. Ён садзейнічае супрацоўніцтву паміж урадамі, нацыянальнымі і міжнароднымі арганізацыямі, асобнымі спецыялістамі па пытаннях абароны прыроды і аховы прыродных рэсурсаў. Найважнейшыя міжнародныя прыродаахоўныя акцыі МСАП: выпуск Чырвонай кнігі (1-ы том выйшаў у 1968 г.), прыняцце XIV сесіяй Генеральнай Асамблеі МСАП у 1978 г. Сусветнай стратэгіі аховы прыроды і Хартыі аховы прыроды.

Географы прымаюць актыўны ўдзел у нацыянальных і міжнародных праектах, накіраваных на вывучэнне і ахову навакольнага асяроддзя. Іх дзейнасць узгадняе Міжнародны геаграфічны саюз (МГС), заснаваны ў 1922 г. (мал. 219). У цяперашні час у яго ўваходзяць геаграфічныя таварыствы 87 дзяржаў. Па ініцыятыве МГС праводзяцца даследаванні розных прыродных і сацыяльна-эканамічных працэсаў у свеце.