§ 0-26. Марфема як значымая частка слова. Вытворныя і невытворныя асновы

Большасць слоў беларускай мовы падзяляецца на мінімальныя значымыя часткі, якія называюцца марфемамі: ,  , . Да марфем адносяцца прыстаўка, корань, суфікс, постфікс, канчатак, злучальныя галосныя ў складаных словах. Усе марфемы, акрамя кораня, называюць афіксамі.

Словы могуць быць зменнымі і нязменнымі.
У змеиных словах выдзяляюць дзве часткі: нязменная (аснова) і змеиная (канчатак): , . ; , , ; , ,.

Аснова — нязменная частка слова, якая выражав яго лексічнае значэнне, у яе не ўваходзіць канчатак:, ,, добры. У аснову низменных слоў уваходзіць усё слова: ,, ,.

Асновы бываюць невытворныя і вытворныя. Невытворныя асновы складаюцца толькі з кораня ,, ), а ў склад вытворных, акрамя кораня, уваходзяць і іншыя марфемы:,,,. 

Канчатак — зменная частка слова, пры дапамозе якой утвараецца форма слова , , ). Ён служыць для выражения граматычных значэнняў (роду, ліку, склону, асобы) і сувязі слоў у словазлучэнні і сказе. Нязменныя словы (неазначальная форма дзеяслова, дзеепрыслоўе, прыслоўе) канчаткаў не маюць.

Слова можа мець нулявы канчатак ,,), або нават некалькі нулявых канчаткаў . Канчатак можа знаходзіцца ў сярэдзіне слова:,,,,.