§ 1. Паняцце базы даных. Сістэма кіравання базамі даных (СКБД)

1.2. Прызначэнне сістэмы кіравання базамі даных

Сістэма кіравання базамі даных (СКБД) — праграмны комплекс, прызначаны для стварэння, рэдагавання і сумеснага выкарыстання баз даных.

Паводле ступені лакалізацыі праграмных кампанентаў СКБД падзяляюць на:

1. Лакальныя — усе праграмы змяшчаюцца на адным камп’ютары.

2. Размеркаваныя — частка праграм змяшчаецца на серверы, іншая частка — на кліенцкіх камп’ютарах.

(Разгледзьце прыклад 1.2.)

Размеркаваныя СКБД дазваляюць вялікай колькасці карыстальнікаў працаваць з адной базай даных адначасова.

Асноўныя дзеянні, якія карыстальнік можа выканаць з дапамогай СКБД:

- стварэнне структуры БД;
- запаўненне БД інфармацыяй;
- рэдагаванне структуры і зместу БД;
- пошук інфармацыі ў БД;
- сартаванне даных.

Работу з рэляцыйнымі базамі даных разгледзім у СКБД Access (прыклад 1.3).

З карыстальніцкім інтэрфейсам СКБД Access можна пазнаёміцца ў Дадатку да главы 1. (гл. Дадатак да главы 1).

Для стварэння новай базы даных у Access трэба выканаць наступныя дзеянні:

1. На стартавай старонцы выбраць Пустая база данных… (гл. Дадатак да главы 1).

2. У акне, якое адкрыецца, у полі Имя файла ўвесці імя файла, выбраць значок папкі, каб вызначыць месца захоўвання файла базы даных.

3. Стварыць і захаваць базу даных, націснуўшы на кнопку Создать.

(Разгледзьце прыклад 1.4.)

Файлы баз даных, створаных у Access, маюць расшырэнне .accdb. Адзін файл базы даных можа змяшчаць не толькі некалькі аб’ектаў Таблица, але і розную колькасць аб’ектаў Форма, Запрос і Отчет. Спіс аб’ектаў базы даных адлюстроўваецца ў Области навигации (прыклад 1.5).

Адкрыць аб’екты базы даных можна рознымі спосабамі:

1. Выканаць двайную пстрычку па аб’екце ў Области навигации.

2. Выбраць рэжым адкрыцця з кантэкставага меню аб’екта.

Для закрыцця аб’екта/аб’ектаў базы даных трэба выбраць адпаведную каманду кантэкставага меню ўкладкі адкрытага аб’екта (прыклад 1.6).

Прыклад 1.2. Рэляцыйныя СКБД.

1. Лакальныя.

2. Размеркаваныя.

У базах даных часта захоўваецца вельмі важная інфармацыя, напрыклад фінансавая. Таму пры рабоце з базамі даных важна забяспечыць цэласнасць даных, г. зн. ахаваць іх ад страт у выпадку адмовы абсталявання (напрыклад, пры адключэнні сілкавання).

Цэласнасць даных у СКБД забяспечваецца за кошт механізму транзакцый.

Транзакцыя — група аперацый, неабходных для здзяйснення скончанага лагічнага дзеяння. Транзакцыя павінна быць выканана цалкам ці не выканана наогул.

Прыклад 1.3. Лагатыпы СКБД Access розных версій.

Прыклад 1.4. Стварэнне базы даных у Access.

Прыклад 1.5. Вобласць навігацыі базы даных у Access.

Прыклад 1.6. Кантэкставае меню ўкладкі адкрытай табліцы базы даных.