Гісторыя Беларусі ад старажытных часоў да канца XVIII ст.

РАЗДЗЕЛ ІV. САЦЫЯЛЬНА-ЭКАНАМІЧНАЕ РАЗВІЦЦЁ БЕЛАРУСКІХ ЗЯМЕЛЬ

• ХІІІ—ХVІІІ стст. у беларускай гісторыі — ​час усталявання і развіцця феадаль­най сістэмы гаспадарання. Толькі ў XVIII ст. пачынаюць фарміравацца асобныя элементы капіталістычных адносін.

  Сацыяльна-эканамічныя працэсы на беларускіх землях мелі падабенства з заходнееўрапейскімі галоўным чынам па форме, але значна адрозніваліся сваім зместам і не супадалі па часе. Калі ў Заходняй Еўропе цэхавая арганізацыя працы ў канцы ХV ст. знаходзілася ў стане крызісу, то ў беларускіх землях яна ў гэты час толькі зараджалася. Тое ж адносіцца і да мануфактуры. У Беларусі гэтая форма арганізацыі вытворчасці з’яўляецца толькі ў XVIII ст., калі ў Заходняй Еўропе яна ўжо адыходзіла.

  Стабільна высокі попыт на сельскагаспадарчую прадукцыю на заходнееўрапейскім рынку вызначыў аграрны характар эканомікі Вялікага Княства Літоўскага. У XVI ст. адбылася першая аграрная рэформа, якая прывяла да ўсталявання фальвар­кава-паншчыннай сістэмы, праіснаваўшай да 1861 г. Паскорыўся працэс прымацавання сялян да зямлі. Усталяванне прыгоннага права, разбуральныя войны, эпідэміі, палітычныя змены выклікалі сацыяльную барацьбу ў XVI—XVIII стст. паміж рознымі саслоўямі і класавую барацьбу паміж асноўнымі класамі (феадаламі і сялянамі).

• Храналагічная табліца Страница
• Ментальная карта Страница
• § 14. Сацыяльна-эканамічнае развіццё беларускіх зямель у ІХ — сярэдзіне ХІІІ ст. Книга

  1. Успомніце асноўныя заняткі ўсходніх славян.
  2. Што такое «натуральная гаспадарка»?
  3. Як узніклі сярэднявечныя гарады?

• § 15. Развіццё феадальных адносін на беларускіх землях у сярэдзіне ХІІІ ст. — першай палове ХVI ст. Книга

  1. Успомніце, што такое саслоўе.
  2. Калі і чаму ў Заходняй Еўропе склалася прыгоннае права?

• § 16. Развіццё гарадоў, рамёстваў, гандлю у сярэдзіне ХІІІ ст. – першай палове ХVI ст. Книга

  1. Успомніце, што такое горад.
  2. Якую ролю адыгрывала права на самакіраванне ў развіцці гарадоў Заходняй Еўропы?
  3. З якімі краінамі гандлявалі беларускія землі ў ІХ—ХІІІ стст.?

• § 17. Сацыяльна-эканамічнае становішча беларускіх зямель у другой палове XVI – першай палове XVII стст. Книга

  1. Успомніце, калі ў Заходняй Еўропе зарадзіліся капіталістычныя адносіны.
  2. Што такое таварная гаспадарка?

• § 18. Сацыяльныя канфлікты на беларускіх землях у другой палове XVII—ХVIII ст. Книга

  1. Успомніце, чаму другую палову ХVІІ — першую палову ХVІІІ ст. лічаць «разбуральным стагоддзем» у гісторыі Беларусі.
  2. Што такое капіталізм? Калі пачалі ўсталёўвацца капіталістычныя адносіны
  ў краінах Заходняй Еўропы?

• Практыкум "Сацыяльна-эканамічнае развіццё беларускіх зямель" Книга
• Абагульненне па IV раздзеле Книга